Опращӆаӆ ляля яңхам эӆты вер хуӆантӆэӆ па еӆӆы туӆэӆ

Ас нопатты тыӆащ яртьяң-мет ха-таӆн хон мувев Ун ляльн Тынаң Нох Питам емаң хатӆ поснтаӆа. Щи хатаӆн хоятат сютчиӆат. Нумпса паятӆыӆаӆ опращӆаӆ, хоты ӆув тарам немпщат пиӆан ляляссат. Нох питты ураңна юрӆы хащты унты рупатсат. Кашң рут хоща атом ляль хойӆыяс. Там йис щит нумман хоятат вош харата ким этӆат, опращӆаӆ, рутӆаӆ нэмт нэпека ханшман па хор понман ияха шушӆат. Кащтаты лотан ӆувеӆаӆ нумаӆмаӆат па лыптат понлат. Щи тахаян ляля яңхам хоятат кев лопса ханшман уӆӆат. Щиты кашң хоят нумты мосаӆ. Ӆув юрӆаӆн муң яма сыстам турамн уӆӆув.

Ӆорвош районэв кашң ай куртые эӆты хоятат ляля китсаят. Хой ляля ант вусаят, ӆув ёӆн рупатсат. Щи эӆты ар ханшам «Книга памяти Шурышкарского района» хоща. Хой мосаң моӆты ант уятаӆ, мосаң рутӆаӆ каншаӆ. Щита ар хоят эӆты ханшман уӆ. Вантыяӆн, ӆуңтаӆн. Ма ищи еша вантысэм…

Ин вошхулт хуват камн-хорпи лыптат хорама понӆаят. Энамты ёх «Георгиевский ленточкаят» хоятата маӆат. Щи тумпина ишнет хорамӆыӆат па ляль Нох Питам хатӆ эӆты ханшӆат. Савелий Талигин ищи ишниӆаӆ ёӆн хорамӆысӆы.

Энамты няврэмат ищи нумӆат па уятӆат унащиӆаӆ эӆты хой соӆтана яңхас. Савелий Талигин Ӆапатнаңк вошан уӆ, Кат-мет классан ашкулаян утаӆтыяӆ. Ллувеӆ ащеӆ па аңкеӆ опращӆ эӆты потартысат. Ин ӆув сам щи эӆты потарӆ.

– Ащем ащикеӆ Иван Егорович Тогачев сэма питас Аспотты тыӆащн 1915 таӆн Ӆорвош районэв Ишвар нэмпи куртан. Ӆув ляль еӆпина нэ тус па ма аңкимем Елена сэма питас. Соӆтанат военкомат эӆты ёхатсат, ястасат ляля манты мосаӆ. Щикуш иймеӆн ант утчиса эсаӆты па хоты верты. Ӆув туп нумас понас тумтака яңхты мувев аратыты па ёхӆы ёхи ёхатты, – ястаӆ Савелий. – Омский военный комиссариата туса. 25-мет хатӆ Щохар тыӆащн ляля китса. Волховский фронтан стрелковый полк, 960 траспортный ротаян лялясас. 1943 таӆн такан мушмаӆтам. Лечитам па ёхи китам. Йи паӆаӆ антом, тохнамтам нёӆн менмам. Ёхи ёхатмаӆн хоятат нумассат – века манас. Туп имеӆн такан сам хошиман ӆавӆам па ай эвиеӆн. Ёхтам юпийн хоӆна няӆ няврэм энмаӆтас: кат эвие па кат похие. Лялясам ураңн орденатн мойӆам: орден Великой Отечественной войны па орден Мужества. Ляль эӆты ёхтам таӆ эӆты па 1952 таӆ унты Асов вош утхот ху кущая рупатс па передсетателем колхоза «Новый путь» уӆмаӆ. Рупаттаӆн кашң хатӆ радюва эӆты айкеӆ ӆавӆас хун ляль етшаӆ. Па щиӆта щи ям айкеӆ ёхтас, нох аматмас. Ӆуңн 1952 таӆн ӆув антома йис. Ишвар куртаӆн лоттаса.

Щикем ям хун ай энамты няврэмиет ӆув опращӆаӆ эӆты яма уйтӆат. Тынаң Нох Питам хатӆ пиӆна! Тумтака сыстам турамн уӆтыя!