90 во пасйӧ Ямалса журналистика
Ямалса журналистикалӧн выйимнин аслас кузь и озыр история, олӧм. Торйӧн кӧ, Ямалын нин уна во газет, радио, телевидение вылын ми аддзам и кылам изьватас сёрни. Тон ми сёрнитiм йӧзкӧд, код пуктiс талы ыджыд пай.
Александра Васильевна Конева.
Пэмнита, ветымынӧд вояссӧ уна керкаясын вӧлiныс радиоприёмникъяс. Менум вӧлi сэк вит ар и менам юрам уна юалӧм тайӧ предметыс дорӧ вӧлi – кудз, код, кор, мыля…
И кор менум, 1981 воын, вӧзйисныс нуӧдны радио вылын программа – ме согласитчи. Йӧзкӧд ме кужи нин рэбитны, районын уна йӧзкӧд нин вӧлi тӧдса важ удж кузя. Радиолӧн мог, медшӧр, висьтооны йӧзлӧн олӧм помлась, код олӧныс миян районын. Передачассӧ нуӧдiм кык по вежолунӧ. Пыр вӧлi, мый и код помлась висьтооны. Рэбитны вӧлi дельнӧй. ӧтпыр миян дорӧ волiс Тюменьысь телевидение вылын уджалысь, сыа чуймис, мый ылыс войвыы районын радио сэтшӧм бур передачаяс карӧныс. Миян вӧлi нимкодь. Нӧшта нимкодьджык вӧлi менум сёрни Ямру Евгений Ильичкӧд, сыа шуис, мый кучам нуӧдны передачаяс ӧсьтяк да изьватас кыыяс вылын. Менам синва радлунысь петi. Округса радио вылын ми кылiм яран да ӧсьтяк сёрни, а изьватас кылӧн сёрнитны кучим радио пыр Мыжыын ми медводзын – 1984 воын. Быд вежолун кучисныс петны выльторъяс миян чужан кыыяс вылын. Ыджыд тышлӧн ветеранъяс да тылын труженикъяс висьтасисныс чужан кыыяс вылын. Тайӧ вӧлi шуд – кыызыны ныйӧ. Сыдз ӧдзӧн колис квайт во. Бӧрвы менӧ вуджӧдiсныс «Ленинский путь» газетӧ. Ме зэй иг мӧд четны радейтана делӧ. Кутшӧмкӧ кад нуӧдi радиосӧ прӧстӧ сыдз, но газетын сыдз жӧ уна вӧлi рэбита, ме нин иг дэйдит сыдз бура карны радио вылын сёрнияссӧ. Газетасӧ лэдзим куим по вежолунас. Быд сиктын и вэлэсьтын вӧлiсныс йӧз, код ортсалiс, гижис и ыстiс материал. Бӧрвыджык газетӧн веськӧдлыны воис Анатолий Фёдорович Рочев. Сэк газетын рэбитiсныс зэй тӧлка бурсьӧлӧма йӧз: Константин Вадимович Никифоров, Пётр Андреевич Лаптандер, Надежда Семёновна Самовская, Юрий Николаевич Афанасьев. Коли уна во нин, а ме пырна пэмнита нылысь гижӧдъяссӧ. Вот эськӧ кутшӧм кылыслӧн выныс. Анатолий Фёдорович вӧзйис газетын вощины гижны чужан кыыяс вылын. Менум сетiсныс гижны комиӧн. Петiс ӧтик по тэлысьӧ «Ленин туй кузя» шусяна листбок. Бара ордам вӧлiсныс ортсасьысьяс – Анатолий Иванович Конев, Агния Степановна Дьячкова, Любовь Михайловна Конева.
Окмысдасӧд воясын вежсисныс веськӧдлысьяс. Вежсис газетлӧн ним.
1995 воын пырӧдчи телевидение вылӧ. Сэк пасйим ыджыд тышын вермӧмлы 50 во и менам медводз герой вӧлi ветеран войны, зэй бур баянист Лев Николаевич Семёнов. Менум лэсялiс петкӧдлыны йӧзсӧ и ме кольчи. Куим во уджалi. Миян мог вӧлi дэйдитны гижӧдны тышын вермысьяссӧ. Видзны история вылӧ нылысь казьтылӧмъяссӧ, нылысь лоя кыы. Бара жӧ ми вощим нуӧдны передачаяс чужан кыыяс вылын. Весиг, вощим петкӧдлыны водзджык Округса телевидениеысь. Миян видзӧдысьяс пыр ортсалiсныс миян, вед ми токо на вощим тӧдмооны телевидениелысь мирсӧ. Зэй ортсалiсныс советъяс Анна Александровна Худалейлӧн, Галина Фёдоровна Урубковалӧн, Маргарита Ивановна Коневалӧн, Наталья Дмитриевна Рочевалӧн.
Миянтӧ видзӧдiсныс Ижмаын и Салехардын, та пыр ми ӧтлаасим и тӧдiм ёрт-ёрт олӧм помлась.
Бӧрвы бур программаяс карис Татьяна Васильевна Ануфриева. Петкӧдлiс Лорвожса изьватаслысь олӧм. Уна во Любовь Михайловна Конева гижис изьватас кылӧн «Северная панорама» газетын. Неважӧн миян телевиденье вылын вощисныс челядьяс ас кыынаныс сёрнитны, менам Алёна нучкаӧ карӧ медводз шагъяс татшӧм дельнӧй уджын, а ми мыйӧн вермам ортсалам. ӧнi киянныд кутаныд «Войвыы му» листбок, кодсӧ лэдзӧ Ирина Терентьева. Сьӧлӧм радлӧ, мый том йӧз нуӧдӧныс миян делӧнумӧс водзӧ.
Татьяна Власовна Гостюхина.
Олыштӧма морт частӧ ассьыс юасьӧ – кудз ме олӧмӧс олi? Думатчан да гӧгӧрвоан, мый вояс бӧр он берот, но мыыкыджык мортӧн верман лоны.
Кор ме аслум сетi сэтшӧм юалӧм, гӧгӧрвои – олӧмам менам вӧлi кык кад: социализмын олӧм да перестройкаӧ. И ставыс, мый сы бӧрын коомис ооны.
Медводз ме быдми думайтана мортӧ, сэк миян мӧвпъяссӧ пуктiсныс ыджыд пай челядь, том йӧз да партиялӧн ӧтмунӧмъяс. Мӧд кадас, менам олӧмам пырис музей да журналистика.
1994 воын ме вощи рэбитны корреспондентӧн округса радио вылын. Ми пыр кыызiм радио и ме бура тӧдi Анастасия Лапсуйлысь, Анатолий Омельчуклысь, Аллы Тарасовалысь, Нины Парфеновалысь, Юрий да Лариса Кукевичьяслысь гӧлӧсъясныссӧ. Ныа кажитчисныс менум ставсӧ кужысьясӧн да тӧдысь мортъясӧн. Ныа вӧлiсныс куим юрӧн ыджыджык прӧстӧй йӧзысь. И другысь ме сюри ны костӧ и менам думъяссӧ и тӧдӧмъяссӧ ӧтчӧдз вӧлiныс дельнӧй радио кызысьяслы. А менам рэбита ёртъяссӧ, слӧймисныс зэй дельнӧй да прӧстӧй мортъясӧн.
Ме нуӧдi выльторъяс, «Гиперборея» программа да «Надежда» войвыы войтырлысь радиожурнал. 2003 воын артмис сыдз, мый ме лои национальнӧй редакцияын веськӧдлысьӧн, кодсӧ чукартiс Галина Одмовна Коренева. Сэк нин нёль кыы вылын сёрнитiсныс радио вылын и куим кыы вылын нуӧдiсныс телевизионнӧй программаяс. Сэн рэбитiсныс тӧдысь корреспондентъяс да редакторъяс.
Коми редакцияыс вӧлi куим мортысь – Мария Елтышева, Анатолий Терентьев да Валентина Шахова. Мекӧд ӧтчӧдз воис Вера Диденко звукорежиссёрӧн. Мария Ивановна аддзис Салехардын уна морт, кодъяс мӧдiсныс видзӧдны да кыызыны чужан изьватас кыы и босьтiс ас вылас мог веськӧдлыны коми редакцияӧн. Пӧмнита, кудз менам командировкаяс мунӧм водзын, корис – вай интервью изьватас йӧзкӧд. – Но ме жӧ ог вермы изьватас кылӧн нылысь юасьны! – А тэ юась роч кылӧн, а ныа мед изьватас кылӧн тэныд висьталасныс. Сыдз Мария Ёлтышевалы удаччис чукартны ас гӧгӧрас уна йӧз. Радио матыстiс Ямалса изьватасъяссӧ. Коолiс корсьны нӧшта изьватас кӧлӧн нуӧдысьясӧс. Вощилiс и сылӧн бура артмис – Татьяна Ануфриева. Нӧшта ныыяс пробуйтлiсныс, но ассьыныс уджныссӧ радио вылӧ из мӧдныс вежны. Мария Ивановна дыр корсис удж ёрт и сылӧн шуд вылӧ локтiс – Анатолий Терентьев. Бӧрвыджык воис и Валентина Шахова. Татшӧм менум бур команда сюрис. Унатор ми карим ӧтлаӧн.
Миянтӧ, став журналистъяссӧ, абу, став коллективсӧ, матыстiс шог, кор миян дорӧ командировкаысь из вооныс миян удж ёртъяс – Неля Лонгортова, Виктор Куртямов да Наталья Останина. Мунiгӧн выльторъясла нылӧн катерныс пӧрӧма, кор ныа нин локтӧмась Салехардӧ. Миян паметьын и сьӧлӧманум ныа коленыс нэмъяс кежлӧ.
Кудз паськӧдчис пытшкӧс творчествӧ быдӧнлӧн, кор ми кучим телевидение вылын карны ыджыд быдпӧлӧс программаяс. Чужан кыыяс вылын шоу-программаяс, выль вося петкӧдчӧмъяс, специальнӧй выпускъяс и уна мӧдтор.
Тайӧ ставыс артмис, мыля быд журналистлӧн пытшкын выйим радейтӧм – чужан му дорӧ, чужан кыы дорӧ, чужан войтыр дорӧ.
И бергӧдчам водз мӧвп дорӧ. Кудз бы из оо морт олӧмсӧ, но выйим кӧ сылӧн радейтӧм, ӧзйысь син, небыд сьӧлӧм, мыйкӧ кӧ сыа бур карис мӧд мортлы, то ставыс кучас сылы висьтооны, мый сыа из весь оо ассьыс олӧмсӧ!
Ме чолӧмала ставсӧ ыджыд праздникӧн! «Севернӧй панорамалы» кӧсъя уна лыддьысьысь, дельнӧй да уникальнӧй геройяс и уна-уна аддзыны выльтор. Лоӧдзоньвидзаясӧн и шудаясӧн, а миян Ириналы мед бурсӧ!
Вера Васильевна Диденко.
Менам удж историяӧ вощис ылыс 1980 воын, кор ме медводзысь пыри Округса комитетӧ телевидение да радиовещание кузя. Неыджыд пу керка, ми ас костанум шуим сыйӧ «радиодом». Менам челядьдыр колис сы жӧ районас. Кор велӧдчи школаын, зэй любитi радио кыызыны, сэк керкаясын телевизоръяс гежда вӧлiсныс, а радио ставыслӧн.
Кор ме пыри медводзысь аппаратнӧйӧ, кытӧн монтируйтiсныс программаяссӧ, син вылӧ миме усис – ыджыд пульт унасьыс-уна кнопкаа. Ме думатчи, мый ме никор ог гӧгӧрво, мый вылӧ тайӧ быд кнопкаыс колӧ. Но менам вӧлiсныс бур велӧдысьяс – Анна Якубова, Марина Хабарова, Костя Кривчиков. Ныа зэй бура тӧдiсныс ассьыныс уджныссӧ, и ме велалi. Босьтiсныс менӧ звукооператорӧн.
Кор ме нин ачум кучи рэбитны, вӧлi менам дельнӧйтор. Гижам ми яран программа аппаратнӧй жыръяс, матыстчис ме дорӧ журналист Сергей Волков и юасьӧ, гӧгӧрвоа-ӧ, мый корреспондентыс висьталӧ кыызысьялы. Меша ог гӧгӧрво, ме куш изьватас кыысӧ тӧда. И сыа менум зэй серьёзнӧя шуис, мый код татӧн рэбитӧ должен тӧдны яран да ӧсьтяк кыыяс. Рэбитаӧ менум зэй лэсялiс и ме вощи велӧдны кыяссӧ. Бӧрвы нин менум висьталiсныс, мый Сергей Павлович шутитӧма. А забыль вед, яран да ӧсьтяк кыыясыс менум бы зэй ортсалiсныс рэбитаам. ӧнi ме рэбита звукорежиссёрӧн КМНС проектъяс отделын. Ми гижам и сетам эфирӧ передачаяс нёль кыы вылын: яран, ӧсьтяк, изьватас да селькуп кыыясӧн. Миян мог паськӧдны кыыяссӧ, видзны кыыяслысь культура да войвыы йӧзлысь оланног.
Времяыс лэбе зэй ӧдден. Вежсьӧ йӧз, видзӧдласъяс, сӧвмӧ техника. Менам удж олӧмам важ монтаж техникаыс унаметраа лентаяса бабинаясыс мунiсныс олӧмысь и воисныс ӧнiя олӧмса выль техника. Зык ӧнi позе кудз мӧдан вежлоны, позянлун уна. Сыйӧ, мый ми водз карим уна час, ӧнi карам некымын минутаӧн. Токо ӧтикӧ велалан бура, а олӧм сетӧ нин мӧдтор. Сы моз и миян олӧм мунӧ.
Мария Ивановна Ёлтышева.
Январ 4 лунӧ 1994 во вылас менӧ корисныс рэбитны «Ямал» радиокомпания вылӧ. Медводзын кари радиопрограммаяссӧ роч кыы вылын, велӧдчи нималана журналистьяс костын. 1998 восянь вуджи национальнӧй редакцияӧ.
Ме рад, мый аддзылi на йӧзсэ код сюрлiсныс вӧйна вылас да рэбитiсныс тылын. Нылысь тӧдӧмлунныссӧ верми висьтооны да петкӧдлыны радио да телевидение пыр. Уна ачум нылысь велалi.
Тайӧ рэбетаыс сетiс позянлун ветлыны быд округ пелесӧ, тӧдсасьны уна йӧзкӧд, мыйӧнкӧ и ортсооны нылы. Коомысис ветлыны из куш поездӧн да самолетӧн, а коркӧ и вӧлӧн да кӧрӧн, уна часӧн мунны тундра кузя буранӧн. Мен удаччис сюрлыны Самбургса кӧрдорсаяс дорӧ да узьны чомйын. Сыа коли нэм кежӧ паметьын. ӧтпырысь ветлiм экспедиция Ямальскӧй район кузя тулыснас нин машинаӧн. Уна вӧлӧсьт пыр мунiм, отор бӧкас токо 3 лун, тӧлоо туй кузя, уна изьватас йӧзкӧд тӧдмасим. Сэк орданум на никутшӧм телефон из вӧ. Но бур, мый погоддяыс сулалiс мича. Уддачис и ветлыны машинаӧн Бованенково туй кузя. Сэк туй костас уна кӧрдорсаяскӧд аддзысьлiм. Изьватас йӧз помлась уна журналъясын гижи, небӧг лӧдзим фольклор кузя, кинояс снимайтiм.
Мед ыджыд могыс менам – мед водзӧ олiс мича, небыд изьватас кыынум, культуранум.
Анатолий Михайлович Терентьев.
Май витӧд лунӧ, 1998 во вылын культура училище помалӧм бӧрын, менӧ корисныс рэбитны корреспондентӧн ОГТРК «Ямал-Регион» компанияӧ. Нуӧдны изьватас программаяс радио вылын. Медводзын тэдтӧм рэбетаыс вӧлi сьӧкыд, коомысис гижны изьватас кыы вылын, а школаын ми сыйӧ иг велӧдӧ. Чужан кыы ме тӧдi дзолясянь, сыйӧн тӧдсаасьны выль уджӧн лои кокньыджык. Аддзысьлiм округын олысь йӧзкӧд, висьтолiм ны помлась радио пыр. Медводз респондентӧн лои Ирина Гавриловна Попова, ныынас Терентьева. Сыа висьтолiс кудз кольӧдлiс ыджыд тыш вылӧ Фёдор Егорович Попов верессӧ и кудз виччис сыйӧ бӧр.
Во мысьти, 1999 во вылын, лои позянлун лэсьӧдны изьватас программаяс телевидение вылын. Сыдз артмис программа «Изьватас олӧм». Сыйӧ нуӧдам нин 22 во. Кузь пӧранас петкӧдлiм коми олӧмсӧ и мӧд му пелесъясысь. Вӧлiм Тюмень катыдын, лун вы зырянаяс дорын, Мурманск кытшын, Ненеч округын, Коми му вылын. Тон Обдорса олысьяс тӧдӧныс кудз олӧ рӧд вуж мир пасьта.
Уна вонас изьватас редакцияын рэбитiс из ӧтiк ала сёрнитысь, сяма журналист. Сыа Татьяна Васильевна Ануфриева, Нина Геннадьевна Кельчина, Надежда Хатанзейская, Людмила Канева, Алёна Матева, Валентина Шахова, Анна Канева, Наталья Останина.
Тон изьватас радио да телевидение нуӧдӧныс Мария Ивановна Елтышева, Анастасия Витязева и ме, Анатолий Терентьев.
Колӧ висьтооны, мый став программанум артмӧ бур сьӧлӧма, чужан кыы радейтысь йӧз ортсалӧмӧн, а сэтшӧмыс изьватас костын уна. Ныйӧ позе аддзыны ыджыд каръясын, дзоля сиктъясын и тӧднин ылыс тундраын олысь кӧр дорсаяс костын.
Ортсасьӧм вылысь ставыслы ыджыд аттьӧ. А ӧтлаын рэбитысь ёртъясӧс чолӧмала нима лунӧн, кӧсъя дыр на сьылӧдны коми йӧзлысь олӧмсӧ.
Валентина Иосифовна Шахова.
Кор ме велӧдчи колледжын, вӧлiныс сэк коми кыы кузя урокъяс. Нуӧдiс ныйӧ Тамара Борисовна Лаптандер. Коми кыысӧ ме тӧдi, семьяын ми куш ас кылӧн и сёрнитiм. И велӧдны кыысӧ менам кӧсйӧм из вӧ. Думаам вӧлi: «Мый вылӧ сыа менум колӧ, сёрнитны кужа, и бур». Но, урокъяс вылӧ ветлалi. Коркӧ иг быд пӧра. Но, экзамен сдайтi.
И сыдз олӧмам лои, мый чужан изьватас кылыс и ортсалiс менум водзӧ. 24 во ме уджалi радио- телевидение вылын. Мый серти на колӧ висьтооны ыджыд аттьӧ Мария Ивановна Ёлтышевалы. Сыа менӧ и корис удж вылӧ. Кудз нин ме и нюжӧдi локтӧмсэ сы дорӧ, но вои.
Мӧда висьтооны, мый тайӧ уджыс менум уна сетiс. И кыысӧ бурждыка тэдны кучи, уна йӧзкӧд тэдмаси, пӧшти быд пелесын миян округын вӧлi, Коми му вылӧ унаысь ветлi, Саранпауле, Мурманскӧй обласьтын изьватасъяскӧд аддзысьлi. Уна лои тӧдса изьватас йӧз и зэй нимкодь кор ми аддзысьлам кутшӧмкӧ чукартчӧмъяс вылын, ыджыд фестивальяс да гажлунъяс вылын. И ме никор ог вунӧд, кудз уна менум сетiс изьватас кылыс.
Частӧ, командировкаяс дырйи кор медводз аддзысьлi тӧдтӧм кӧр дорса изьватасъяскӧд, вӧлi абу кокни ныйӧ сёрни вылӧ вайӧдны. Зэйджык из мӧдныс сёрнитны, сетны интервью. Но кор тӧдмалiсныс, код менам ай-маме, а ныа бара жӧ ас пӧра кӧр дорын ветлалiсныс-олiсныс. Сы бӧрын и сёрниыс мольыда мунi. Мукӧдыс на и бура тӧдсаа вӧлiныс айӧ-мамекӧд. Айӧ кӧр видзысь семьяысь, Иосиф Фёдорович Витязев. А маме, литовка Анеля Петро Витязева. Но кыысӧ велӧдic чомйын олiгас, да бурджыка на мукӧд изьватасысь сёрнитiс. Маме пыр мӧдiс медум керкаын ми сёрнитiм изьватас кылӧн. Сидз тонъя лунӧдз и мунӧ.
Зэй вына кӧсъя, мед изьватас кылыс водзӧ олiс. ӧнi уна бӧкысь воӧма йӧз, асланыс культура, кыы. И изьватас программаяс радио да телевидение вылын тӧдмӧдӧныс миян изьватас олӧмӧн, петкӧдлӧныс кутшӧм аспӧлӧс мича миян культура, кылыс. Зэй мӧда, мед водзӧ программаяс олiсныс, мунiныс, велэдiсныс том йӧзсӧ. И кӧсъя изьватас журналистъяслы, а сыдз жӧ мӧд чужан кыыяс вылын телевидение, радио да газета уджалысьяслы, водзӧ бур удж, кыпӧдны, нимӧдны кыыяссӧ, гижны, висьтооны ас кыы вылын.
Анна Николаевна Канева.
Ме сюри уджооны телевидение вылӧ педагогическӧй колледжын велӧдчигӧн. Медводзысь миян велӧдысь, Нина Михайловна Егерь, корис миянтӧ сьыны изьватас кылӧн «Обдорянка» чукарӧ. Сэтчӧ ветлалiгӧн, ме тэдмаси, радио да телевидение вылын уджалысьяскӧд – Татьяна Власовна Гостюхина да Мария Ивановна Ёлтышевакӧд, кодъяс и восьтiсныс менум туй «Изьватас олӧм» передачаӧ. Телевидение вылын ме уджалi нель во, позе висьтооны, мый сыа неыджыд пӧра, но сы костi менум сюрис зэй уна тӧдмасьӧмъяс. Сыйӧ пэрасӧ ме казьтыла пыр бур, шоныд кыясӧн. Унаӧн менум уджалiгӧн ортсалiсныс бур рэбитан ёртъяс Мария Ёлтышева, Анатолий Терентьев, Валентина Шахова. Ныа уджалiсныс изьватас журналистъясӧн уна вояс и тӧдiсныс кудз колӧ нуӧдны, сыйӧ абу зэй кокньыд, но дельнӧй и колана удж. Ыджыд аттьӧ мӧда висьтоны став изьватас чукарлы, кодкӧд ме тӧдмаси рэбитан пэраӧ. Менум водча локтiс уна изьватас йӧз, быд дзоля вӧлӧсьтын либӧ ыджыд карын позис аддзыны колана морт, код сернитiс изьватас кылӧн. Кӧсъя водзӧ кежӧ став телевидение да радио вылын уджалысьяслы, нималана лунӧ, унджык серниа йӧз, медланӧ тiян уджныд ортсалас дорйыны и заптыны нэмьяс кежӧ чужан изьватас кыы!
Витязева Анастасия Васильевна.
Ме куим во дорӧ уджала «Ямал – Регион» телеканал вылын. Нуӧда «Изьватас олӧм» да «Северный колорит» программаяссӧ.
Вои журналистикаӧ университет велӧдчӧм бӧрын. Мне корси аслум удж, и слэймис сыдз, мый и изьватас редакцияс корсисныс выль чужӧм.
Медводз сюжет ме кари роч кыы вылын «Ямал многоликий» выставка помлась. Съёмка вылын ортсалiс Валентина Шахова. Сыа сетiс киям микрофон, аддзис респондент да висьталiс: «Бось интервью». Кудз ӧнi пэмнита – киӧ дзӧрӧ, юрсим пыщисныс став тӧданторъяс. Мортыс, кодлысь ме босьтi интервью менум шуӧ: «Ме медводзысь сета интервью». А ме сылы висьтала: «А ме медводзысь босьта интервью». Серӧм да куш.
Изьватас кыы вылын медводз программасӧ кари Людмила Галактионовна бабӧ помла. Сыа нэмсӧ олiс кӧр дорын, быдтiс ыджыд семья.
Кымынкӧ воонас, удж серти, ме уна ветлоллi Ямал му кузя. Пыр мӧдi воллыны Лорвож районӧ, ас синнам аддзылыны мича турунвиж вэръясӧ да сылысь олысьяссӧ. Ветлӧм бӧрын сылӧн муыс, и, тӧднин, йӧзыс колисныс ме сьӧлӧмам нэм кежӧ. Тон ме унджык тэдмалi чужан войтыр помла, кудз миян баб-дедъяснум олiсныс важӧн и кутшӧм серлун миян выйим. Помтӧм позе висьтооны изьватас йӧз помла, но думайта оз судз газетыслӧн позянлуныс. Ме мэда висьтооны, мый быдӧн мортсӧ, код помла ме кари сюжет, ме радейта, мыля ныа кутӧныс изьватас олӧмсӧ да сетӧныс сылы водзӧвыы ооны. Сыдз жӧ менум буркойд, мый ме верма ны помлась висьтооны да педкӧдлыны ныйӧ став мирыслы.
Выйим кӧ сёрнитысь йӧз – выйим и войтыр. Ми чолӧмалам гӧгрӧс пасӧн миян гижысь-сёрнитысь-петкӧдлысь йӧзсӧ! Кӧсъям, мед пыр аддзысис дельнӧй герой либӧ вӧвлӧмтор, а шыпасъяс тӧтчисныс мича кыыясӧ. Кодъяс пырӧныс сьӧлӧмӧ и юрӧ!
Коми листбоксӧ лэсьӧдiс: Ирина Терентьева.
Снимокъяс: Татьяна Паршукова, Илья Белей, администрация, Анна Канева.
