Гижӧда кыы да изьва сёрнилӧн торъялӧмъяс

Выйим коми гижӧда кыы, кодыс лыддьысьӧ Коми республикаын мӧд государственнӧй кылӧн и сынас гижӧныс законъяс, небӧгъяс, газетъяс и сыдз водзӧ. Кудз ми тӧдам, коми кыы юксе 10 сёрнисикас (диалект) вылӧ: Луза-Леткаса, Эжвайыыса, Эжвагорууса, Сыктывкар- бердса, Сыктывкар- шӧрса, Сыктывкарйыыса, Печораса, Удораса, Емваса да Изьваса.

Ӧтик кылыс вермас шусьыны уна пӧлӧсӧн: мый – муй – мӧй (что); сiйӧ – сыа (он,она); вӧӧ – вӧв – вӧл (лошадь), ульлё – йӧв (молоко).

Кутшӧм сёрни медча правильнӧй? Быдӧн кыпедӧ да радейтӧ асьсьыс сёрнисикассӧ и ставӧн ми сёрнитам ас мозни правильнӧя. Сыа миян медматыс да меддона: сыдз ми велалiм сёрнитны, сыдз сёрнитӧныс миян баб-деднум, ай-мамнум, чой- вокнум.

Ми казялам мукӧддырйи, мый газетын либӧ учебникын гижӧма неуна мӧдпӧлӧса да мед ёна синманум усьӧ тӧдтӧм шыпас (буква) – “ӧ”

Тайӧ меднималана коми шыпас. Сылы Сыктывкарын пуктӧма памятник. “ӧ” шыпассӧ ми пыртiм выль учебникъяссӧ, мед челядь водзӧ вылӧ вермисныс лыддьыны гижӧдӧм коми кылӧн. Оз ко парквайны и пооны, кудз сыйӧ лыддьыны. Зэй кокниа! Мам унмоськедӧ дзоля челядь да сьылӧ: -ӧ, -ӧ, -ӧ, -ӧ, -ӧ. Пробуйтлы сьыны! А ӧнi лыддьы кыыяс: мӧс, вӧӧ,
кӧч, кӧр, кӧрт, дӧрӧм, гӧгӧр, олӧм, гожӧм, гӧгрӧс, йӧр, кӧш, ӧшӧдны.

Ми сетам некымын кокни гижӧд, кодъяс ортсаласныс мичаа лыдьысьны. Мӧд торъялан коми шыпасъяс помлась гижам водзӧ.

Наталья Рочева.

Паччӧр вылын пӧрысь баб ружтӧ.
— Мый нӧ, бабӧ, висьӧ? — юалӧныс внучкаясыс.
— Ой, бӧкӧ бытшкӧ.
Ой, гӧгйӧс нетшкӧ.
Ой, кокӧ юкалӧ.
Ой, коскӧ висьӧ.
Ой, кок чуньӧ ёнтӧ.
Ой, юрӧ жуугӧ.
Ой, кырым турдӧ.
Ой, кынӧм доймӧ.
Внучка-внукъяс локталiсныс, паччӧр вылӧ водалiсныс.
Бабӧ, ин вись, мыйкӧ мойдышт.
Баб мойдӧ, висьӧмсӧ вунӧдӧ.
— Гӧрд ошкӧс мойда, ог?
— Мойд!
— Тэ шуан: «Мойд»? Ме шуа: «Мойд!»
— Лӧз ошкӧс мойда, ог?
— Мойд!
— Тэ шуан: «Мойд»? Ме шуа: «Мойд!»
— Руд ошкӧс мойда, ог?
— Мойд!
— Тэ шуан: «Мойд»? Ме шуа: «Мойд!»
— Еджыд ошкӧс мойда, ог?
— Мойд!
— Тэ шуан: «Мойд»? Ме шуа: «Мойд!»
— Сьӧд ошкӧс мойда, ог?
— …

Кӧч йӧктӧ, йӧктӧ

Кӧч йӧктӧ, йӧктӧ,
мича табъя кокнас,
вый тупыль юрнас,
юӧс йыла пиньнас,
тшӧг-выя кыынас,
льӧм пу кор пельнас,
сьӧд сэтӧр синнас,
ас дона кунас.