Казьтыла кутшӧм пай сьӧлӧмам босьтӧ Илья лун

Илья лун пыр вӧлi миян чомса олӧманум кудз Выль во либӧ нимлун, а гашкӧ и ыджыджык. Ми пыр виччысьым сыйӧ праздниксӧ, мед пууны чӧскыд сёян, дод­дьысь пыртны медчӧскыд кампет, мед пасьтооны мед­мича паськӧм, кодыс выйим доддьын. Мамъяснум пыр ву­рисныс асланыс и челядьлы выль сарафан и висьталiсныс: «тайӧ Илья лун кежлӧ».

Миян стаданум, Салехард­са медводдз бригадаын, вӧлi кык чом – нёль семья. Ставыс изьватас. И ми ставнум Илья лунӧдз старатчим ӧштӧдны кыссӧ карны. Челядьлы пыр вӧлi дельнӧй кодлӧн мыттӧм кӧртыр кыс коли на кар­ны. Став ныыяс ортсалiсныс мамъясныслы, мед ӧштӧдны медводдзын. Сэтшӧм неглас­нӧй ордйысьӧм ас костанум. Кыссӧ вощилiм карны го­жсяннин суутӧм бӧрын, июль медводдз лунъясӧ. Пӧмнита миян ныыяслӧн кияс вы­ланум тыр мозоль петас, но тайӧ вӧлi топнинӧм, вед миян водзын суулалiс ыджыд мог – Илья лунӧдз карны став кыссӧ.

Ми виччысьым тайӧ ыджыд гажсӧ, но и иг зэй мӧдӧ, мед сыа воис эддзӧн. Вед воис кӧ Илья лун – эддзӧн нин коо­мас лӧдчыны керкаӧ велӧд­чыны.

Вот локтiс август 1 лун. Лун чӧж димлясян, пӧжасян и виччысян, кор и код воас дзоля чомсянь. Пыр лыддьым код нӧ сюрас кӧрсӧ каролит­ны, код оз лок ыджыд чомйӧ гаж вылӧ. Сёрниыс та дорӧ пыр бергӧдчис и дзолялӧн, и ыджыдлӧн.

Рытнас дадьӧн локтасныс дзоля чомсянь ай-вокъяснум. Ваясныс свеж яй. Ми рад­лам, дыр иг аддзылӧ дадю­яс. Гожӧмнас кӧрвидзысьяс ветлалӧныс унджыксӧ подӧн, мед кӧръяс шоччисныс, то­палiсныс вӧрзялӧм пӧраӧдз. Воӧныс дадьӧн, мед гашкӧ матыс бригадаяссӧ ветлыны гӧсьти либӧ тандара вылын ордйысьӧм карны. Воисныс ай-вокъяснум – миме чай лӧсьӧдам токо пӧжалӧма шаньгаӧн.

Пач трубаас передник лен­таястӧ гладитан либӧ кыскан важ ӧгыра утюг сябучаысь. Лӧсьӧдан мӧдасы кежлӧ пась­кӧмтӧ. Водан узьны бур руӧн, думатчан, код нӧ мӧдасы гӧсьти воас да кутшӧм ворсӧм кучам ворсны.

Воис кӧрвидзысьяслӧн мед­ча ыджыд праздник – Илья лун!

Ставнум сууталам, пась­тасям и, кудз и став празд­никъясӧ, пасъясям. Юам чай и кучам вӧргаяснумӧс синъы­ны, даддьяс виччысьны. Тайӧ лунас нинӧм карны оз позь – ни рэбитны, ни вотыс чу­картны, ни мысьласьны, ни пес карны. А татшӧм луныс чомйын зэй этша, кор мам- ай, да и челядь, шоччӧныс рэбитасьыс. Видзӧдӧныс фо­тояс, казьтӧлӧныс важ олӧм. Ветлӧныс мӧд чомйӧ сёрниа­сьны. Мужыкъяс да челядьяс чукартчӧныс ордйысьны: ку­тасьӧмын, кыскасьӧмын, вой­лалӧмын да мыйда.

Бур кӧ погодя, пуктылiм ӧбед кежлӧ, кык чом коста­нум, кузь пызан да юим чай. Сёрнитiм, сьылiм, ворсiм. Ставыс ӧтлаӧн.

Татшӧмыс вӧлi на нёль во сайын. А ӧнi миян бри­гадаысь унаӧн кольчисныс ооны керкаӧ. Но Илья лун, сыдз и коли вежа ыджыд лунӧн. Лун, кор мӧдан ад­дзысьлыны чом ёртъяскӧд, кӧть и олан карын.

Сыдз таво чукартчисныс пукалан чомйын, Марина да Фёдор Терентьевъяс дорын. И колисныс праздниксӧ ва­жмоз, кудз и пыр чомйын. Снимок вылас абу ставӧн, код волiс Терентьевъяс дорӧ тайӧ луннас, кодкӧ рэби­та бӧрын воис сёр рытнас. Чом топсе магнит, чукартӧ ставсӧ ас дорас.

Мед нин тайӧ чукарт­чӧмъяс лоасныс пыр и оз вунӧдчиныс, а Илья луныс миян пыр сьӧлӧманум ко­ляс ыджыд, вежа, шоныд лунӧн.