Казьтыла кутшӧм пай сьӧлӧмам босьтӧ Илья лун
Илья лун пыр вӧлi миян чомса олӧманум кудз Выль во либӧ нимлун, а гашкӧ и ыджыджык. Ми пыр виччысьым сыйӧ праздниксӧ, мед пууны чӧскыд сёян, доддьысь пыртны медчӧскыд кампет, мед пасьтооны медмича паськӧм, кодыс выйим доддьын. Мамъяснум пыр вурисныс асланыс и челядьлы выль сарафан и висьталiсныс: «тайӧ Илья лун кежлӧ».
Миян стаданум, Салехардса медводдз бригадаын, вӧлi кык чом – нёль семья. Ставыс изьватас. И ми ставнум Илья лунӧдз старатчим ӧштӧдны кыссӧ карны. Челядьлы пыр вӧлi дельнӧй кодлӧн мыттӧм кӧртыр кыс коли на карны. Став ныыяс ортсалiсныс мамъясныслы, мед ӧштӧдны медводдзын. Сэтшӧм негласнӧй ордйысьӧм ас костанум. Кыссӧ вощилiм карны гожсяннин суутӧм бӧрын, июль медводдз лунъясӧ. Пӧмнита миян ныыяслӧн кияс выланум тыр мозоль петас, но тайӧ вӧлi топнинӧм, вед миян водзын суулалiс ыджыд мог – Илья лунӧдз карны став кыссӧ.
Ми виччысьым тайӧ ыджыд гажсӧ, но и иг зэй мӧдӧ, мед сыа воис эддзӧн. Вед воис кӧ Илья лун – эддзӧн нин коомас лӧдчыны керкаӧ велӧдчыны.
Вот локтiс август 1 лун. Лун чӧж димлясян, пӧжасян и виччысян, кор и код воас дзоля чомсянь. Пыр лыддьым код нӧ сюрас кӧрсӧ каролитны, код оз лок ыджыд чомйӧ гаж вылӧ. Сёрниыс та дорӧ пыр бергӧдчис и дзолялӧн, и ыджыдлӧн.
Рытнас дадьӧн локтасныс дзоля чомсянь ай-вокъяснум. Ваясныс свеж яй. Ми радлам, дыр иг аддзылӧ дадюяс. Гожӧмнас кӧрвидзысьяс ветлалӧныс унджыксӧ подӧн, мед кӧръяс шоччисныс, топалiсныс вӧрзялӧм пӧраӧдз. Воӧныс дадьӧн, мед гашкӧ матыс бригадаяссӧ ветлыны гӧсьти либӧ тандара вылын ордйысьӧм карны. Воисныс ай-вокъяснум – миме чай лӧсьӧдам токо пӧжалӧма шаньгаӧн.
Пач трубаас передник лентаястӧ гладитан либӧ кыскан важ ӧгыра утюг сябучаысь. Лӧсьӧдан мӧдасы кежлӧ паськӧмтӧ. Водан узьны бур руӧн, думатчан, код нӧ мӧдасы гӧсьти воас да кутшӧм ворсӧм кучам ворсны.
Воис кӧрвидзысьяслӧн медча ыджыд праздник – Илья лун!
Ставнум сууталам, пасьтасям и, кудз и став праздникъясӧ, пасъясям. Юам чай и кучам вӧргаяснумӧс синъыны, даддьяс виччысьны. Тайӧ лунас нинӧм карны оз позь – ни рэбитны, ни вотыс чукартны, ни мысьласьны, ни пес карны. А татшӧм луныс чомйын зэй этша, кор мам- ай, да и челядь, шоччӧныс рэбитасьыс. Видзӧдӧныс фотояс, казьтӧлӧныс важ олӧм. Ветлӧныс мӧд чомйӧ сёрниасьны. Мужыкъяс да челядьяс чукартчӧныс ордйысьны: кутасьӧмын, кыскасьӧмын, войлалӧмын да мыйда.
Бур кӧ погодя, пуктылiм ӧбед кежлӧ, кык чом костанум, кузь пызан да юим чай. Сёрнитiм, сьылiм, ворсiм. Ставыс ӧтлаӧн.
Татшӧмыс вӧлi на нёль во сайын. А ӧнi миян бригадаысь унаӧн кольчисныс ооны керкаӧ. Но Илья лун, сыдз и коли вежа ыджыд лунӧн. Лун, кор мӧдан аддзысьлыны чом ёртъяскӧд, кӧть и олан карын.
Сыдз таво чукартчисныс пукалан чомйын, Марина да Фёдор Терентьевъяс дорын. И колисныс праздниксӧ важмоз, кудз и пыр чомйын. Снимок вылас абу ставӧн, код волiс Терентьевъяс дорӧ тайӧ луннас, кодкӧ рэбита бӧрын воис сёр рытнас. Чом топсе магнит, чукартӧ ставсӧ ас дорас.
Мед нин тайӧ чукартчӧмъяс лоасныс пыр и оз вунӧдчиныс, а Илья луныс миян пыр сьӧлӧманум коляс ыджыд, вежа, шоныд лунӧн.