Сэр-курк тыԓась ԓапт мет хатаԓн нёрапса ёх ԓэсятысат порԓиты хара манты. Ёхан-ов ԓор патына нерапса ёх ԓапт кирам вуԓэӈ ухԓат ԓапт пуш кератсат хатԓ ԓариты сирн, туп си юпина ныкԓы мантсат.

Холам-ԓор патына инты унты си омасаԓ нёрапса ёх Емаӈ мув нёԓ. Наӈк–Авт хося ԓапт наӈкъюх похал тайн инты унты сютсял нёрапса ёх емаӈ Курк–ԓух. Наӈк–Авт – сит Восьлах рут порԓиты хар.

Нёрапса ёх Емаӈ шик нёԓ еша сялеми, Сита юхаԓ сэварты ант рахԓ, аԓ шуката наӈкъюх ԓэпас, сумтъюх нуват аԓ морита – курэн, ёшен пувԓаԓ. Ех порԓиты ун нёԓ нэӈа пуриты ант рахԓ. Пырась нёрапса ёх мутра! Эвет-похат, нуммаԓн си шеӈк ям вер! Ԓапт Нум Турм Аси пойкаԓан!

Холам–ԓор патына нёрапса ёх Курк–ԓух инты унты  шавийл ԓапт Нум турм Аси мойԓам Емаӈ мув нёԓ.

Нёрапса ёх рува иԓпия вуԓыԓаԓ хайсаԓԓаԓ. Ай нёрапса ёх ԓох ԓуматсат, пырась асирасьԓаԓ ампаӈ ухаԓн мантсат унт хуват.

Си кутан, асирасяԓ еԓпина, ԓапт таԓ ԓоват нёрапса похлэӈки Юван утаӈ ԓохан унт хуват наврас. Паԓ наӈкъюхат иԓпия ёх сютситы иԓ ԓойсат па унт воит арсыр юш вантыԓат. Ошаӈ охсар юшаԓ хаймаԓ. Нови лэпак ныкԓы шушмаԓ. Тампуш шеӈк ар няхты вой. Нови ԓонсь нэпек хорпи, туп ԓуӈаты хошты верита. Хоят юш антом, сам хося кен, Наӈк–Авт хося юх ант сэврамат, ант шукатам наӈкъюх ԓэпас, сумтат хорасаӈ эвет иты ԓойԓат.

– Тута си наӈ нёрапса ёх Емаӈ мув нёԓэн, Юван! – паԓ мув сюӈа нох хуӈхапмаԓ сахат ювтас сорнеӈ селох, асикеԓ ястас, – Нуми, похие! Шавии мувен!

Унтари мет олӈа Емаӈ наӈкъюх похла ёхтас, па юхвоша ярас нови вуԓы. Наӈкъюх похлат хорасаӈа ԓойсат, иси моԓты шеӈк ԓув ԓаваԓсэԓ нёрапса ёх там порԓыты хара.

Карикуры апсеԓ вана ёхтаптыяс па иԓ ԓоимтас. Ԓув нёрапса ёх Най–Урт емаӈ наӈкъюх воша иԓ опсаԓтас. Мет ай Тепан апсеԓ иԓ пурантас куԓ ԓонсь. Киршка асеԓ-ики емаӈ наӈкъюх воша ԓаптпуш хатсясԓы па ԓапт-пуш восьхасԓы, исимоԓты вуся верас.

Ай нёрапса ёх емаӈ ԓапт наӈкъюх похла ёхтаптысат. Каркам няврэмат куԓ ԓонсь хирсат, юшат версат, юхат эԓты ԓонсь иԓ паркатсат. Мет ёԓта пырсь Нёрапса–Ики ампаӈ ухаԓан таласас. Ԓув шеӈк сора ампаӈ ухаԓ эԓты иԓ охԓамтас па порԓыты хара мохты шушмас.

– Тата си нёрапса ёх Емаӈ мув нёԓ! – ԓонсь пулат иԓ вотэмас па сорнеӈ селох юх воша эсԓас, – Вантаты хоты наӈкъюх тай  паԓа энаммаԓ! Ԓув Нум Турм Аси пиԓан потартыйл муӈ уԓапсаев эԓты!

Юван па Хутли шитаман ԓойсаӈан, шеӈк яма хуԓатсаӈан.  Номас эԓты ант уштыԓан нёрапса ёх порԓыты хар. Кашаӈ хоят пойкасяԓ ԓапт Нум Турм Аси пеԓа. Кашаӈ нёрапса ху емаӈ наӈкъюх воша селох воськасат, сяԓта ԓапт пуш ԓарыман ох понтсат,  си юпина яԓап сяшкан селам нува ярсат. Мойԓапса юкана сяшкан селам оԓӈа ярсат селох. Карты селох – сит нярув вер, порԓыты хар эԓты сехма воштаԓ.

– Курк–ԓух–Икие ям номасан уԓа! – айԓат пырсь ԓар-Хили потрэмас, – Емаӈ мув нёԓые Восьлах рутна нумԓа!

Кашаӈ ху селох воськас наӈкъюх воша, мойԓапса юкана.

Няврэмат папелка шушмисат. Хой сорм юх актас. Хой сыстам ԓонсь хир тус порԓыты хара. Юван па Хутԓи иси унт хуват яхсатан, ԓын сорм тонты хорсатан. Емаӈ мув нёԓан йиӈк исьты ем, юхаԓ сэварты карэк.

Унтари нох таԓас ун сух пул, па пасты кешина нёхрас вояӈ вальсям пулат па тонты суна понас. Танько ёԓта тувам мойԓапсаит пасан кутпа понас. Хув шавиим кеван пасан кутпа оматса. Порԓыты пасан сурия няврэмӈан омассаӈан, лынан рахԓ порԓиты ԓэтот ԓэты. Курк–ԓух пасан сурина Хутԓи па Юван веритӈан омасты.

Пырсь Нёрапса–Ики хоԓна наӈкъюх вошан омсас. Ԓув юхвоша шошмас шар тахты, сяԓта ампан ухла опсас. Няврэмат хув хуԓантсат хоты ин ики Емаӈ мув неԓал эԓты хошемас.

(ЕԒԒЫ ПАУԒ)

Ханты лопас ԓэсятас Иван Сандрин.
Хорат масат: Татьяна Куртямова, Галина Лобанова, Алла Михайлова, Ренат Пяк па интернет эԓты.

Дарья Ивановна Озелова–Чугаевская
Ханты нэпек ханшты нэ

Дарья Ивановна 1950-мет таԓн Ёханов куртан Иван Андреевич па Екатерина Архиповна Озеловӈан семья хося сэма питас. Уԓтаԓ хуват ԓув сам хоща такан шавимаԓ энмам хорам мувԓ, хота сэма питас, ащеԓ па антеԓ мув – Ёханов. Рутԓаԓ Озеловат. Рупатс ай няврэмат пиԓна ашкула-интернататн. Рупатман нумас верас, ай нявремата ԓуӈатты книгаят ханты ясаӈна ханшты питас. Ашкулая мосаԓ пособия, азбука ханты ясаӈна, няврэмат пиԓна ԓув ёнтас ханты ясаӈна потарман, щиты щи аяԓта ханшты питас. Каман хорпи ясӈат, потрат, монщат ханшты питас. Там лопасн ханшам потарԓаԓ понԓам. Муй ант ԓэпаԓ кимет этты ханты лопсатн ԓуӈтаԓн.