Касым-Нёӆ куртан уӆ Галина Григорьевна Лобанова. Ёӆн ар вер па рупата кутн иӆ омасты кум шитаптыйӆ. Щи порайн ӆув ёнтасӆ па каратӆ. Симась тус нэ кашаң куртыенан уӆ. Ӆув айӆта ситы уӆӆат. Па мур ӆувеӆаӆ эӆты ант уятӆ. Хун уншак лотата па емхатӆата ёхтыӆыӆат – щи порана туса ёнтасты нэңат еӆта ныӆаят.

Галина Григорьевна ащеӆ па антеӆ, Григорий Матвеевич па Анастасия Алексеевна Лонгортовңан, вуӆэң хотатн яңхсат. Галина сэма питас Щаня ёханан. Ӆув ӆапат-мет няврэм нийӆ эӆты. Ун семьяян аӆ щиты ант омасӆа. Ар вератты па рупатты мосаӆ. Сишн няврэмат ащи-анти пеӆа вантман вератты па рупатты утаӆтысат. Ащеӆ тус ёш ху. Юх эӆты мосты пормасат верас. Хотат ӆонщас. Ухӆат па туса ӆэсятас. Нохр юх эӆты хопат верты па хошас. Щи порана Щаняян туп ӆув хошас симась хопат верты. Ин там йис щи верат ёрэмасаят. Нэңат па хув тэӆан сак картты вер самаңа тайӆэӆ. Катра йис пораятн сак воӆӆы нуша уӆмаӆ. Аңлия мув эӆты ты тутӆыям. Щи сак татӆам ӆэпак па охсар сох сахат пеӆтыӆыса. Тобольск воошан ун сак склад уӆмаӆ. Щи порана фарфоровый сак тутӆыям. Там йис па нэңат Чехия мув эӆты сак картӆат. Жилка ищи нуша уӆмаӆ, сишн ханты нэңат вуӆы па курң-вой шанш ӆонатн сак картты питсат.

Сак картты па ёнтасты верт Галина айтэӆн самаңа тайӆаӆы. Сакӆаӆ ёнтӆ, сэваӆ па каратӆ. Ин там йис муй мосаӆ иса ӆапкаятн уӆ, туп ох тайты мосаӆ. Ӆув нэман сакӆаӆ катра щирн шанш ӆонатн картӆаӆы. Щиты йис пора эӆты опращӆаӆ верыӆысат. Ям щи хоӆна там пора унты щи вер еӆӆы туӆа.

Хуӆ сох катра пораян сешкан юкана тайса. Мосты сох па пормас ёнтса. Хой ванан ун ёханат хоща вусат щит кашң хошас симась сох верты. Катра йис верат утаӆтаты ху Григорий Новицкий 1715 таӆн хантэт эӆты ханшмаӆ: «Хантэт тайты сохӆаӆ хуӆ сох эӆты ёнтман уӆӆат; арпелк паннэ па сух хуӆат эӆты; хуӆ сох ӆув яма ӆэптатӆэӆ па татаӆӆэӆ; кащ па сопек ёнтӆат. Щи сох утн тайман шек ям – кен, вотн мох- ты ант поӆӆа, ертан-йиңкан ант морӆа, хошам катаӆаӆ». Там йис унты симась тайты сохат хантэт ёнты воӆӆы ант питсат. Хой тахаятн туп ныӆа хуӆ сох эӆты хират па тутчаңат ёнтӆат. Щи хиратн куртатн ӆэтотат шавиӆат. Аӆ вантэнан хуӆ сох ухаӆ па рэньӆы. Нумасӆан, ин ешауӆ ӆаварт эӆты тохнапӆ. Анта! Шеек так уӆмаӆ, ант морӆа, ант ӆыяӆ!

Айӆта ханты уӆапса, ясаң па верат ёрэматы питсаят. Арпелк хоятат руща уратӆат. Воӆӆы шимаӆ хоят, хой хуӆ сох ӆэщатты хошаӆ па щи сох эӆты пормас ёнтыя. Щи катра вер Галина Григорьевна самаңа тайӆаӆы. Айтэӆн антеӆ эӆты вантман утӆас ёнтасты па вератты.

– Щи порана ма ант нумассам там верат эӆты, – ястаӆ Галина. – Аӆ вантсам антем пеӆа. Хоты па муй ӆув вераӆ. Па ищиты уратсам верты. Ин номпса понтсэм – муй муң верӆув, няврэмӆув муң пеӆаев вантӆат. Сишн мосаӆ ясңевн потарты, катра ханты верӆув еӆӆы туты. Щи порана, мосаң, кушкепа, ясңев ямашк уятты питӆа.

Галина антеӆ Овкуртан вус па туса вератас па ёнтасас. Хуӆ сох ӆэщатас, тахтэт татӆас, нюки ёнты хошас. Сахт, моӆщаңат, тупрат па ваят ситы ёнтас, хун вантмаӆан па ант ёрэмаӆэн. Сишн, щи вантман па верман Галина арсыр вантапса харата яңхаӆ. Щита ӆув нэман хоятата эталтаӆ хоты мосаӆ хуӆ сох ӆэщатты па татаӆты. Этаӆтаӆ хоты мосаӆ шанш ӆонан сак картты.

Хуӆ сох камтса хатӆ ӆэсятӆа: оӆаңна нох хорӆа па 2-3 хатӆ сормӆтаӆа, щи юпина наңк юх йиңкан ольптаӆа. Яма ӆэптаптаӆа па ёшан татаӆӆа. Хуӆ сох эӆты верам пормасат па сак эӆты картам хорамат вантап харатн па лотатн альӆиӆӆы. Щи ураңна ар ишканщап па мояң нэпекатн мойӆаса.

Хоӆна ар рупата верты хошаӆ Галина Григорьевна. Сешкан ернасат па хошам сохат туса ёнтаӆ. Тонты эӆты па хошаӆ мосты пормасат ӆэсятты. Щи верат Галина Лобанова етшаптаты ант вучияӆ. Еӆӆы хоӆна ар рупата верты нумас понмаӆ. Там мос ванан, 1-мет Аспотты тыӆась хатаӆн ӆув сэма питам хатӆ поснтас. Ат еӆӆы туматака уӆ па хоӆна ар ханты хорамат па верат верӆ!

Инна Лонгортова ханшас.
Иван Сандрин ханты ясңа толмащсаӆӆы.