Кат таӆ тащ хотатн рупатты хоятат емаң хатӆэӆ ӆаваӆсэӆ. Там пуш Овкуртан па Питӆорн мояң хоятат уйтантысат

Щаня мув

Туняӆ, яӆап коронавирус нэмпи муш этам ураңан вуӆэң ёх емаң хатӆ поснтаты ант вератса. Сишн тащ хотатн рупатты хоятӆув волаң ияха ант уйтантысат. Вуӆэң ёх емаң хатӆ кашң хоятан ӆаваӆӆа. Ияха уйтантыты, потремиты па каш верты, пора хайты ям. Тампуш районэв ӆоватн Овкуртан па Питӆорн вуӆэң ёх па мояң хоятат актащисат.

Айкер тыӆащ соханты хатӆатн Овкурта вуӆэң ёх ёхтыӆысат. Тэӆыя мояң хоят ар-сыр вошат па куртат эӆты па ёхтыӆысат. 27-мет хатаӆн больницаян леккаратн вуӆы хотатн рупатты хоятат вантсаят. Хой мосаң моӆты муш таяӆ, мосаң моӆтэӆ каши. Иса вератсат леккара ястаты. Таӆ хуват воӆаң кум ант шитӆат воша леккарат хоща яңхты. Вуӆы тащӆаӆ иса шавиман тайты мосӆат. Кимет хатаӆн леккарат хоща ищи рахас ӆоңтыты. Гуляйтты харан леккар хот эӆты машна ӆояс: щита рахас анализат маты, артериальное давление па уровень сахара в крови вантыя. ВИЧ-муш ванты тестирование па верса.

Андрей Пугурчин вуӆыӆаӆ меет харщет!

Кимет хатаӆн аӆаңсахат совещание верса, хота вуӆэң ёх, сельхозпредприятие кущаят, вуӆы леккарат па район куща Олег Николаевич Попов клуб хотн ияха актащисат. Хащм таӆн вуӆэң ёх план кемн вуӆэт энмаӆмеӆ па нёха хормеӆ. Мужевский сельхозпредприятие хоща хут тащ уӆ. Ӆоватаӆн нийӆ щорс моӆтас вуӆы тайӆат. Хащм таӆаӆ ям уӆмаӆ: сусн ӆонщ воӆаң антом вус, сишн вуӆэт яма ӆэсат, нёхэңт па вояңт. Камтса таӆ хащамн йиты ох нэңата эӆтса па ёх хоята анта. ӆувеӆаӆ ох эӆтты ураңна мосаӆ аршак вуӆы энмаӆты па аршак нёха хорты. Сишн семьяята ох шимаӆ сохаптаӆа, хой йишн камтса тыӆащ ӆавӆасӆат. Охӆы омасӆат. Отпуска манӆат, сютчаты хатӆат соханты ванамаӆат па ох-шукие хоӆна ант вантысат. Мосаң хоӆта мойӆыты яңхты вутчиӆат па щиты охӆы хоӆта манӆат. Щиты щи уӆӆат. Ун куща ёх еӆӆы воӆӆы ант нумасӆат, туп ӆув щепӆаӆа ох тэваӆӆат. Ин Ункер тыӆащ ёхтас, ӆонщ ӆоӆты питас – йиңк этас. ӆэтот па пормас ӆутасты-ӆэӆтасты мосаӆ. Зарплата ох хоӆна антом. Кущаята оӆңа нумасты мосаӆ: хоты еӆӆы тащн рупатты хоятӆув йиңк хуват ӆэтот таӆты питӆат? Муң вошӆувн па куртӆув ӆэтот тынаң, Пуӆңавта па Ӆаптнаңка яңхты мосаӆ. Мосаӆ оӆңашк ох сохаптаты!

Ӆорвош районэв яӆап куща Олег Попов ястаӆ аршак вуӆы энмаӆты мосаӆ – вуӆы энмаӆты па тайты мув тайӆув. Хоӆна айнайн ур ёх ты муң мувӆува хатты питсат. Сишн мосаӆ тащӆув эӆатты па щи пораян йиты ох па эӆтӆа. Хоӆна куща ястас, муймоӆты ястаты утчиӆат, потар-ки тайӆат, ӆув хощаеӆ вертӆат ёхатты па ястаты. Муй вератӆ – иса нётап вераӆ.

Вуӆы леккаратн арпелк тащат ӆуңтамт па портунатн сибирский язва нэмпи муш эӆты понамт. Хащм отӆаӆ, товийн яӆпа энмам суюват пиӆн сусн портунан понӆаят па ӆуңатӆаят. Щи яӆап щирн мосаӆ кашң вуӆы паӆа бирка понты. Бирка эӆты ныӆа хой тайты вой, сельхозпредприятия или шоши. Яӆап щирн шоши вуӆы хортыя эсаӆӆа. Щимащ от ант-ки таяӆ хорам нёхэӆ тыныты ант эсаӆӆа.

Совещание етшаты питамн сельхозпредприятие куща Александр Геннадьевич Севастьянов премияят па ишак-нэпекат мойӆас кат таща, хой ямашк рупатс па аршак вуӆы энмаӆтас: туняӆ таӆ – хуӆмет тащ (бригадир Юрий Артанзеев), тампуш па олаңмет тащ нох питас (бригадир Виталий Озелов).

Щи юпина мояң ёх па хорамаңа ӆуматӆыям вуӆэң ёх па охшамаң нэңат няврэмӆаӆ пиӆна вулэң ухӆат ватӆтаман Щаня ёхан каӆнаңа шушсат.

Каӆнаңан ун гуляйтты хар верм. Хуӆм хот ӆонщам: кат хотн рахас ӆоңтыты хошмаӆтыты па шай инщты, хуӆмет хот музей эӆты ӆонщам – щита экскурсия хуӆанты па ёнтыя, каш вертыя. Тэӆыя тынасты лотат верамт, иса муй мосаӆ тыныӆа: сешканат, тесьмаят, товиян мосты сопекат па сохат, арсыр шук ӆэтот па камн-хорпи пурщ вой па нёха. Таӆаң хатӆ камн ун концерт верыӆыса. Хой ӆытӆ арияс па якас. Пуӆңават эӆты нэман ёхтас Валентин Вальгамов. Ӆув самаңа арисӆы ханты па рущ арат. Хоятат умащӆыман хуӆантсат.

Касты пора ёхтас. Таӆаң кат таӆ вуӆэң ёх ӆавӆассат па ин вантӆэӆ хой меет юраңшак па каркам. Меет оӆаңн Россия мувев флаг нох аӆмас патуняӆ вуӆыян навраӆтыман нох питам Виталий Озелов. Щаӆта мойӆапса нэпекат мойӆасаят хув яма рупатм хоятата районный Дума, Овкурт куща па Ассоциация «Ямал – потомкам!» эӆты.

Хатӆаӆ вотаң па наяң ус. Вуӆэң ухаӆн навраӆтыты шек ям, юш так, ухаӆ яма хэңхаӆаӆ. Тампуш 9 вуӆэң ухаӆ ёхатсат: яртьяң ёх хоят па ӆапат нэ касат ӆув кутӆаӆн. Оӆаң местая няӆъяң щорс ох маӆа.

– Ухӆэм ӆэщатман уӆ. Таксар вуӆыӆам кирсаӆам. Сишн нумас ям, – ястаӆ оӆаңмет тащ куща ху. – Нумасӆам оӆаң местая ханапты.

– Навраӆтымемн ромат вот рув поӆамтас, нэмолты ант ныӆа – сэмӆам ӆап хатчасӆам па хоӆна пелкем ёхитаӆты питас, – потарӆ Пётр Артеев. – Сишн атмашк мантсам. Ухаӆн нэмоӆты ант шитсам. Юращман катӆантыман нох питсам. Щиты нумас ям.

Меет ёӆта вуӆэң ухаӆн ӆэӆамтас Андрей Пугурчин. Ухӆаӆ ромат такан сохнамтас, туп такан катӆасты мосас.

– Вотас, нэмоӆты ант ныӆа. Ӆонщ сэма пуӆыяӆ, сэм карты луматты утчисам па ёрэмасэм. Сэм ӆап хатчаман воштысам, уӆыӆам ошаңт щиты пуля иты наварӆат. Ӆэӆамты еӆпемн роман кутӆап вуӆэм пилка кирсэм, – няхиӆыяӆ Андрей Васильевич. – Сишн шеек яма матсам. Таңха оӆңа ёхатсам-ки. Хоӆна ма кутӆап похем ищи там хатӆ навраӆтыяс. Ӆув ашкулаян утаӆтыяӆ, манэм еша эӆты ант ёхатсаӆӆы. Ин там ухӆаң отэм иймема маӆэм. Мосаң ищи моӆты места шитаӆ.

– Ма пирщ кепа, пенсияян уӆам ищипа нумас понтсам ухаӆн ӆэӆпты. Энамты ёх эӆты ёхи ант хащӆам. Хотн яңхӆам няврэмӆама нётӆам. Иса ухаӆн яңхӆам, айтэӆн ащемн утаӆтасаям, – потарӆ Любовь Романовна Озелова. – Тата иса няврэмӆам ёхатсат. Ӆув касты ёхатсат. Веңм Андрей Пугурчин па эвем Олеся иса касты лоймтыӆат, арыӆат па якӆат. ӆув няврэмӆаӆ ищиты утаӆтыӆӆаӆ. Хоӆна похӆам тата ёхатсат. Нопсэмн ям. Муң ащиӆуваңкиӆув вер еӆӆы туӆат.

Яна па Любовь Романовна няврэмлаӆ, веңӆ па меньӆ пиӆна арпелк мойӆапсаят шитсат. Ӆув ухаӆн хуӆмет места шитмаӆ, айшак нэңат эӆты ёхатмаӆ. Эвеӆ Олеся Николаевна 2-места уймаӆ па меньӆ Екатерина Олеговна меет сорашак ухаӆн километра молтас навраӆтымаӆ. Веңӆ па меет сорашк ёх кутн уӆмаӆ. Ун похӆ Виталий кимет места шитмаӆ па кутӆап похӆ Михаиӆ 3-мет места уймаӆ.

Юлия Максарова меет каркам

Ӆохн хухаӆман (нэңат):
1 место – Олеся Пугурчина
2 место – Мария Рохтымова
3 место – Екатерина Еприна

Ӆохн хухаӆман (ёх):
1 место – Андрей Пугурчин
2 место – Юрий Артанзеев
3 место – Эдуард Лонгортов

Ӆохн хухаӆман (энамты ёх):
1 место – Станислав Лонгортов
2 место – Станислав Рохтымов
3 место – Алексей Куртямов

Тынщаң ёваӆман:
1 место – Эдуард Лонгортов
2 место – Григорий Артанзеев
3 место – Пётр Артеев

Юх катна таӆты юращман:
1 место – Виталий Озелов
2 место – Пётр Артеев
3 место – Андрей Пугурчин

Катӆантыман юращман:
1 место – Пётр Артеев
2 место – Виталий Озелов
3 место – Алексей Озелов

Касты юпина нэңат этаӆтысат хоты ӆув туса ёнтасӆат, ариӆат па якӆат. Щи тумпина кассат хой ямашк ӆэтот ӆэщатаӆ: няр хуӆ нёхарсат, хуӆ хошьйиңк па шарку кавартсат, эпӆаң рых акатмеӆ па яӆап шаньга. Щиты меет ямашк ӆэщатмеӆ ӆэтот Людмила па Константин Куртямовңан.

Щиты яма вуӆэң ёх емаң хатӆэӆ поснтасэӆ. Рутӆаӆ па ӆухасӆаӆ пиӆна уйтантысат, мойӆысат, яма потремисат. Там ям нумасн кимет таӆ унты ӆавӆасты питӆат па ияха уйтантыты ураңна.

Питӆорн па уйтантысат

Щита ищи оӆаң хатаӆан каӆаң тащ хотң ёх леккаратн вантсаят. Щи тумпина служба технадзора эӆты хоят ёхтыӆыяс, хой ӆонщ хопат тайӆат вертсат нэпекӆаӆ туңа-щира ӆэщатты. Аӆ уӆты пораян тащн яңхты хоятат кум ант шитӆат нэпекат туңа-щира акатты па верты.

Ям, мелк наяң хатаӆн аӆаңсахат эӆты мохты касты па каш верты хар рупатты хоятатн ӆэщатты питса. Вош хул хуват ханты арт щащӆат, тынасты харт ӆарпитыямт. Ёхтам мояң ёх камн нёха шартӆат – эпӆаң рув камн щащӆ. Тампуш ар мояң хоят ёхатсат ар куртат па вошат эӆты. Пуӆңават эӆты ёхатсат ун кущаят: Ассоциация оленеводов мира куща Сергей Харючи, заместитель директора департамента КМНС ЯНАО Ренат Пяк. Ӆорвош районэв кущяйт эӆты ёхтас Степан Семяшкин па Питӆор куща мойӆапса ясаң ястасат.

Сельскохозяйственное предприятие «Горковское» куща Руслан Георгиевич Саенко потартас хоты таӆ хуват тащатн рупата манас. Щи еӆпина тащатн хув рупатм хоятат ишканщап нэпекат мойӆас. Щаӆта меет ямашк рупатм 3-мет бригада премияян мойӆасӆы: щит Мохсар ёх – Максаровы Владислав Прокопьевич, Василий Владмирович, Николай Владимирович па Евгений Константинович.

Аратӆ сельхозпредприятие хоща вет щорс молтас вуӆы тайӆат. Тащ яма шавимел. Руслан Георгиевич ястас тампуш тащн рупатты ёх сохн масаят па бензинан тусаят. Щи еӆпи щиты ант мийӆысаят.

Тампуш олаң-мет тащ нох вуӆа. Щиты рупатты рут Тайшинат пуңӆа маңтэӆ, кимет сельхозпредприятияя. Ӆув юканӆаӆа нумас понтсат ур ёх тащ частникат рупатты вохты. Щи нумасн предприятие тащ аршака верты утчиӆат. Кев ӆыпиян цех по переработке сельхозсырья омасты утчиӆат. Каӆаң эӆты нёха тумпина, сохӆаӆ, кепаӆӆаӆ, оңатӆаӆ па иса муй таяӆ нох вуты утчиӆӆаӆ.

Хой ӆытас муй ясаң-потар таяс иса потарсат. Ӆорвош интернат хун верӆа? Хун вошн хотн маӆаят па хоӆна ар вер эӆты потарса. Туңа-щира вер ӆэщатты ураңна ястаса муй мосаӆ иса нэпека ханштыя па район кущая китты, щи порана вер еӆӆы манты питаӆ. Аӆ ясаңн вер воӆаң ат манӆ, ёрэмаӆа, щаха ястаӆа щимащ вер антом ус. Там йисн иса нэпек хуват верт верты мосаӆ.

– Тунял емаң хатӆэв щи ӆаваӆсэв-ӆаваӆсэв па яӆап муш ураңна нох воӆтса. Таӆаң кат таӆ ӆаваӆсув. Ин номас ям. Яӆап олаң утаӆтасам. Ин ватӆэм хоты манӆ. Тынщаң па ёваӆмаӆам, юх катна таӆман юращӆам, – потарӆ Евгений Максаров. – Тампуш яӆап таӆ унты ӆонщ волаң антом ус. Каӆаңӆув яма ӆэсат, нёхэңа йисат. Туп ин тови ӆеп ар ӆонщ питас. Па ӆоӆмахат этсат, войӆув еша эватсаят. Мощатты щикуш мощатӆыӆув, туп ин яӆап щирн лицензия мосаӆ нэпек ӆэщатты.

– Вуӆэң ухаӆ щикуш ӆэщатсам па ин вош воӆаң ант вантыӆат, хурыӆат. Яӆап щирн иса «Буранатн» яңхӆув. Ӆохн ищи воӆаң ант шушиӆыӆув. Ӆуңн па квадроцикла омасӆув, – няхиӆыяӆ Владислав Максаров. – Па хоӆна мойӆапсаяӆ шимӆ. Туп хус вет щорс. Хой щи ураңна калаң шукатты питаӆ. Тынаңшак мойӆапса ураңн-ки мохты ар ухаӆ тусув.

Гуляйтты хара ӆонщ хопн ёхтас Прокопий Максаров. Ӆув ар таӆ тащ хотатн рупатс. Ин ӆувеӆ нийӆъяң таӆ моӆтаса. Потарӆ катра ӆонщ хоп антом ус, иса вуӆыян яңхсат па ӆохн унт хуват шушиӆысат. Сишн вуӆэт вош эӆты па хоят эӆты ант паӆсат. Вуӆэт ар хоят кащаӆыӆат нэман тохи наварӆат. Щи порана шек ар вуӆэң ухаӆ ёхтыӆыяс.

– Нумӆэм 50-кем ухӆат ёхтыӆысат, – потарӆ Прокопий Герасимович. – Кат медаль тайӆам. Район ӆоватн нох питыӆысам. Арсыр мойӆапса шитыӆысам. Энамты хоятӆува ястаты утчиӆам ат калаң утаӆтыӆат, ямашк рупатӆат.

Тащ хотаң ёх леккаратн вантсаят

– Ма ин яңкем таӆ рупатӆам, ин манэм 26 таӆ. Айтэӆн хотн яңхӆам. Тампуш ма Байдарацкий мува яңхсам, нэ тусам, – няхиӆыяӆ Никита Максаров. – Тащн утча ӆаварт яңхты. Йимен-ки ванан уӆты кеншак, наң пиӆэн ат уӆ. Ин эвет иса руща манӆат. Сишн хотн рупатты нэ воӆаң антом. Сишн щи ма па мува яңхсам.

– Тампуш рупатаев, тащев шек яма манас. Иса ям, инты унты каӆаңӆув нёхайӆаӆ ямт. Кер хоӆна антом. Каӆаңен-ки вояң пешен ищи тумтака этаӆ, – ямс потарӆ Олег Максаров. – Ин яӆап таӆ юпина ӆонщ аршак питас па камн-хорпи войт этты питсат. Еврат, ӆоӆмахат па хоӆна ющ паӆпи рысь ёхатмаӆ. ӆув юх хуват хуңхиӆыӆат.

Касты ёх кутн ныӆа ёшӆ мушмаӆтам хоят. Щит Николай Максаров. Ӆув потарӆ: щикуш ӆэщатысам, па ин емаңхатӆ еӆпина каӆаң ёшэм шухсыса. Воӆӆы рупатты ёшэм хойса. Хоты верты ухаӆ ант тусам. Ин хота вератсам кассам. Ӆохн хухаӆсам, оӆңа ёхатсам, соңхэпем вешпелк ёшн катаӆсэм.

Каш верты ёх ун концерт версат па щикут тащн рупатты ёх ӆув кутӆаӆн кассат. Вуӆэң ухаӆн меет сорашк ёхтас Семён Лаптандер. Нэңат кутн – Олеся Сязи. Ӆохн мет сорашк уӆмаӆ Олег Максаров. Айшак ёх эӆты – Николай Максаров. Нэңт кутн сорашк хухӆас Юлия Максарова.

Ухаӆ шоппи аршак навармас па Николай Максаров. Олег Максаров ямашк тынщаң ёваӆмас. Юх катна таӆман Иосиф Тайшин ямашк юращас. Василий Максаров хуӆам-пуш мет хувашк навармас. Меет юраң ху – Иван Серасхов. Нэңат кутн меет ямашк ӆэтот ӆэщатӆ, ариял па якаӆ Лидия Нева.

Тамиты яма мояңа емаң хатӆат матсат. Ар хоят ияха уйтантысат, потремисат па каш версат. Папуш, кимет таӆн кат сельхозпредприяят ӆорвош районэв эӆты тащ хотатн рупатты хоятат Мужи вошн уйтантыӆат.