Изьватас важсянь тэдӧныс уна бурдӧдчан турун и ӧніэдь на сыйӧн вэдитченыс. Водь быд керкаын видисныс уна пэлэс вотыс, вужьяс, туруньяс. Мукеддырья туруныслы нимсэ пуктисныс висем нимен. Мылэд, вуж, горыш висемысь, пэдтэмысь, бытшкемысь, пыкесысь. Мукекддырья турунсэ шуэныс морт пытшкес нимен, босьтам, сьэлэм турун, гэг. Корке и турун нимыс мый ке висьталэ дзурк кылан турун, вир кутан турун.

Мый туруныс верме бурдэдны висьтоолэныс: «Этик турун дас сизим висемысь», «Быд висемыслэн аслас турун», «Турун ва ю тав висемыс мунас», «Видь вылын тав висемысь лекаарстве выйым».

Уна мойд, предание, легенда выйым бурдэдан турун помла. Мед уна шусэ аслад цвет помла, код выйым быд мортлэн, висьталэныс. Аддян ке сыйэ вундан пу шэрэдыс петэ вир, но зэй гежэд, код адде ассьыс цветсэ.

Сыа цветсэ кодыске шуэныс папоротникен, код Иван лун кежэ паськалэ, и шуэныс мый мортсэ бурдэдэ. Мед бур вына бурдэдчан турунэн лыдзисныс пыр Иван лунса туруньяссэ. Войнас бабаяс еджыд сэстэм паськеме пасьтасясныс, вуджасныс юсэ, и зэй ньӧж, шумтэг чукартасныс мый колэ. Лыдзысис сыа туруныс мед вына. Сы лунас на чукартӧсныс лысва. Висьыген сыа вӧлі мед вына лекарствееэн. «Сизим дас сизим турунысь лысва – сизим дас сизим висем вошас». Сыа туруныс вына Изьваын важэн висьтолэмась, чукартасныс кэрталасныс и 3 лун петкедэныс ылла асыводь шуасныс «куим лысва чукартны». Видемась сыйӧ турунсэ образ сайын. Сидз и Иван лун водзнырас паричисныс выль гэликен, паричыгас мортыс мыське вылысьсьыс тав лёксэ, челядь паритыганыс шулэмась:

Сӧспу моз сэстэммыны
Купальнича моз чветитны,
Корся киль моз паськоны
Мед турзяс ла бырзяс
Кудз Иван лунса турун
Турзӧма быдмема
Корйысь корйыс моз мед цветитны
Еджыд мед тэнад яыд лоо,
Югыд мед тэнад вирыд лоо
Коко, коко, пышйы,
Уулань вужйӧ,
Выыылань корье
Порсьлы – лудӧм,
Ыжлы – кызӧм,
ошлы – висьӧм,
коко, коко пышйы
Тамарала да Галиналы
ыжда быдмыны
мед ыджыдӧсь да бурӧсь лооны.

Вужьяссэ чукартласныс гожем помас, а корсэ да гарсэ тулыс водь. Турун чукартысьяслэн вэлі асланыс быдэнлэн местэ. Кор воысь во чукартыгас туруныс сы местэас бырны кучас, сэк уна во сы местэсьыс оз босьныс турунсэ, шотьчедэныс. Сыйӧн гашке и тонья лун кежэ коли бурдэдан турун местэясыс. Быд висьысьлы ас нога карисныс лекарствесэ. Тав мортыс ас койда, да кудз топта висе. Турунсэ пым ваэн заваритасныс да шоныд местээн виденыс, карисныс мукедысь и вина да водка вылын. Комиыслэн тон кежэ тэдса 140 бурдэдан турун.

Бурдэдчисныс важэн и сӧпен. Свеж сӧп серті босьлісныс и кос. Звер кульыгас босьтасныс сӧпсэ, косьтасныс и посниа зыралэныс, сы бэрын позе пуктыны тшайӧ либе сеянэ. Свеж ош, кӧр, лола сӧпсэ видисныс кор лыяссэ мортыслысь юкалэ майтісныс, кынӧм висьыген, пэдтыген, кызэдыген и сьӧлӧм висьыген позис юны. Сир сэпсэ колэ юны быд лун этик капляэн тав висемсьыс бур. Важья вэралысьяс юлэмась вэльысь виема зверлысь вирсэ, мед кыпті вын, вирыд бур вэлі.

Сыыдэма кӧр вемсэ пеле лэдьлылэмась, лысем майтлэмась. Кӧрдорсаяс зэй кызэмысь, ты висемысь сыыдлэмась кӧр кок вемсэ. Майтлэмась и син бельмаысь. Кӧр юр вемсэ сейлэмась юр гӧгӧр ветлэмысь. Мед мортыс бур вэлі яй вылас да малокровиеысь ютлэмась кӧрсюр киселен.

Мыжы вэлӧсьтын баражэ выйым сэтшэм бурдэдысь, Анна Модестовна Балина. Воолэма таласдорэ Из сайысь. Лечитны турунэн сыэ велэдэма дёлянас на мамыс. Кудь ачыс казьтылэ: «Олім ми вӧрын кыксё километра вэлӧстсяньыс. Лекарстве из вээ и ми мамекед эктім вотыс, турун, кор, вужъяс, ставсэ мый позис сёйны и сыйӧн ми дорйим асьнумес быдчема пэлӧс висемысь. А кор казялам, мый мыйке абу зэй бур, то сэк зэй эдде заваритам турун да ломтам пыысян, кэн позис пысьыны кыдза гэлікӧн, а сесся юны туруна тшай». Сэтысянь Анна Модестовна лекарстве оз ю, а лечитче куш только сыйӧн, мый быдме ми гӧгӧранум. Велӧдэ ас колана мастерствоас ассьыс челядьсэ.